در بیست و دومین کنفرانس بین‌المللی غلات و دانه‌های روغنی کشورهای دریای سیاه که با حضور چهره‌های شاخص حوزه کشاورزی و غلات جهان از جمله «جمبولات خاتوف» قائم مقام اول وزیر کشاورزی روسیه، «آندری کلیپاچ» اقتصاددان و معاون بانک امور اقتصادی توسعه و خارجی روسیه، «آرکادی زولشفسکی» رییس اتحادیه غلات روسیه، «دن باسی» رییس آژانس agresource آمریکا، «نوربک دوبریکاف» مشاور غلات و دانه‌های روغنی قزاقستان، «الیزاوتا مالیشکا» متخصص و تحلیل‌گر غلات اوکراین و جمعی دیگر از تصمیم‌گیران، سیاست‌گذاران و کارشناسان غلات و 250 شرکت بین‌المللی از سراسر جهان حضور داشتند، «کاوه زرگران» رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی به عنوان نماینده کشورمان در این کنفرانس زوایای مختلف اقتصاد ایران، از جمله بازار غلات را تشریح و از سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در ایران دعوت کرد.

به گزارش ایرنا، در این کنفرانس دو روزه که در هتل المپیک شهر مسکو در کشور روسیه برگزار شد موضوعات مختلفی در سه پنل مورد بحث و بررسی سخنرانان قرار گرفت. «اقتصاد کلان، قوانین و نقش دولت در بازار غلات»، «غلات حوزه دریای سیاه؛ نتایج فصل پیشین و روندهای فصل جدید»، «دانه‌های روغنی؛ انتظارات و ریسک‌ها» و برخی موضوعات دیگر از جمله سرفصل‌هایی بودند که سخنرانان نکات مختلفی را پیرامون آنها به بحث و بررسی گذاشتند.

کاوه زرگران در پنل دوم این کنفرانس که در بالاترین سطوح کارشناسی حوزه صنایع غذایی و کشاورزی و تحت عنوان «کشورهای دریای سیاه؛ چالش‌ها و فرصت‌ها» برگزار شد، گفت: آغاز دوران پسابرجام و رفع تحریم‌ها و بهبود سرمایه‌گذاری‌ها، چشم‌انداز مثبتی برای اقتصاد ایران رقم زده است.

رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق بازرگانی اضافه کرد: ایران در سه سال گذشته موفق شد با حفظ انضباط مالی، توسعه صادرات غیر نفتی، کاهش چاپ پول و ثبات نرخ ارز ، رشد تورم را مهار كند و همچنین با تراز تجاری مثبت و کاهش میزان تورم توانستیم نرخ ارز را ثابت نگه داریم.

به گفته وی، بهبود فضای کسب و کار و از میان رفتن تحریم‌ها به همراه سرمایه‌گذاری‌های جدید میزان تولید ناخالص ملی، را در ایران بهبود بخشیده و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری با افزایش قیمت نفت و سرمایه‌گذاری‌های دولتی روند رشد  GDP شتاب بیشتری داشته باشد.

زرگران در خصوص دلایل ثبات نرخ ارز در ایران نیز گفت: تراز تجاری مثبت به همراه کاهش تورم، باعث شد تا نرخ برابری ریال با دیگر ارزها به تثبیت برسد که این عامل نیز منجر به آرامش فضای اقتصادی ایران شده و این باعث شده کشور برای سرمایه گذاری خارجی و همکاری های مشترک اقتصادی جاذبه‌های زیادی داشته باشد.

میانگین واردات 10 ساله غلات، 9.5 میلیون تن بوده است

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران در این کنفرانس در خصوص غلات ایران گفت: سهم مصرف غلات در خانوارهای ایرانی 21 درصد است که رقم قابل توجهی به شمار می‌رود. از مزیت‌های این حوزه در اقتصاد ایران آن است که 19 درصد از ارزش افزوده بخش غذا و 16.5 درصد از صادرات صنعت غذای ایران به غلات اختصاص دارد. البته در طول یک دهه گذشته سطح زیرکشت غلات کاهش یافته است.

این کارشناس صنعت غذا و کشاورزی که تنها ایرانی سخنران در این کنفرانس بود با اشاره به افزایش تولید غلات در سه سال گذشته و همزمان با دولت یازدهم گفت: تولید غلات طی سه سال گذشته افزایش یافت تا جایی که سال گذشته به 17.5 میلیون تن رسید و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری به رقم 18.2 میلیون تن برسد.  

به گفته وی، یکی از چالش‌های پیش‌روی تولید غلات در ایران تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آب است و پیش‌بینی می‌شود تولید غلات تا 25 سال آینده 10 درصد کاهش یابد.

رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران با اعلام میزان واردات غلات توسط کشورمان گفت: ایران در سال گذشته بیش از 16.5 میلیون تن غلات وارد کرده که نشان از رشد 55 درصدی دارد. اما در سال جاری به دلیل وجود منابع کافی و شرایط آب و هوایی مناسب شاهد افت 28 درصدی واردات هستیم.

 کاوه زرگران با اشاره به حجم قابل توجه واردت غلات به ایران در سال‌های اخیر گفت: ایران در سال‌های 93 و 94 به ترتیب بیش از 6.3 و 2.58 میلیارد دلار غلات داشته است که جزو کشورهای صدرنشین در دنیا محسوب می‌شود. این در حالی است که بطور میانگین ایران طی یک دهه گذشته سالانه 9.5 میلیون تن غلات وارد کرده که  ذرت با 44 درصد و گندم با 30 درصد بیشترین میزان واردات را به خود اختصاص داده بودند.

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران با اشاره به مصرف بالای گندم در ایران گفت: این دانه با مصرف سرانه 170 کیلوگرم در سال، سهمی مهم در تامین غذای مردم ایران و گندم به‌طور میانگین 40 تا 50 درصد از کالری و نیمی از پروتئین مورد نیاز ایرانیان را تامین می‌کند.

نان، غذای بی‌جایگزین و برکت الهی در فرهنگ ایرانی

وی با تاکید بر اینکه نان به عنوان غذای اصلی ایرانیان جایگزینی ندارد و در این فرهنگ به عنوان برکت الهی و مقدس شناخته می‌شود، افزود: 72 درصد از گندم در ایران به مصرف خبازی می‌رسد و با توجه به ذائقه ایرانیان و پیش‌بینی‌ افزایش جمعیت، ما تا یک دهه دیگر سالانه به20 میلیون تن گندم نیاز خواهیم داشت.

عضو هیات رییسه اتاق ایران و روسیه اظهار داشت: در یک دهه گذشته سطح زیر کشت گندم کاهش داشته است، این درحالی است که حدود 60 درصد از کل تولید غلات به گندم تعلق دارد. با این حال میانگین واردات گندم در 10 سال گذشته، 2.8 میلیون تن بوده و بیشترین میزان واردات گندم ایران  از نظر ارزش در سال 1393 رخ داد که بیش از 2 میلیارد دلار گندم وارد کشور شد.

وی در بیست و دومین کنفرانس بین المللی غلات و دانه‌های روغنی کشورهای حوزه دریای سیاه با اشاره به بهبود تولید داخل گفت: در سال جاری ایران توانسته به خودکفایی گندم برسد که پیش‌بینی می‌شود این روند در سال آینده نیز ادامه یابد. به این ترتیب کشور ما نیازی به واردات گندم جز برای اختلاط و جبران گلوتن گندم داخلی نخواهد داشت.

ایران ظرفیت تولید 20 میلیون تن آرد را داراست

رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران در بخشی دیگر از سخنرانی خود در جمع کارشناسان مطرح دعوت شده به این کنفرانس با اشاره به موقعیت‌های بازار صادرات آرد ایران گفت: عراق بزرگترین مشتری آرد در جهان است و نیاز سالانه‌اش به بیش از یک میلیون تن آرد را از کشورهای همسایه و خصوصا از ترکیه وارد می‌کند و افغانستان نیز با نیاز سالانه به واردات 800 هزار تن آرد دومین واردکننده آرد در دنیاست که هر دو در همسایگی ایران قرار دارند. در واقع فرصت مناسبی در عبور موقت گندم به ایران و صادرات آرد به این بازارها با استفاده از ظرفیت کارخانجات آردسازی برای سرمایه‌گذاران خارجی وجود دارد.

او اضافه کرد: این در حالی است که ایران دارای 315 کارخانه آرد با ظرفیت تولید سالانه بیش از 20  میلیون تن در سال است که 12.5 میلیون تن آن در تولید نان و بخش صنعت مصرف می‌شود.

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران در خصوص میزان تولید جو در ایران نیز گفت: پس از گندم، جو با بیش از 1.76 میلیون هکتار سطح زیر کشت بیشترین میزان کاشت غلات را داراست که سهم عمده‌ای از آن در خوراک دام استفاده می‌شود.

وی افزود: در سال 2015 میلادی تولید جو به 3.2 میلیون تن رسید و جو سهم 18 درصدی از مجموع تولید غلات ایران را به خود اختصاص داده است.

زرگران در این کنفرانس که در شهر مسکوی روسیه برگزار شد با اشاره به تولید ذرت در ایران نیز گفت: ایران در سال 1394 کمتر از  1.5 میلیون تن ذرت تولید کرد که 10 درصد از سال 1393 کمتر بوده است. البته در طول یک دهه گذشته تولید ذرت نزولی بوده و در حدود 17 درصد کاهش داشته است و تنها 9درصد از تولید غلات ایران به ذرت اختصاص دارد.

به گفته عضو هیات رییسه اتاق ایران و روسیه، کاهش میزان تولید ذرت در حالی رخ داده است که نیاز ایران به ذرت افزایش یافته و طی 10 سال گذشته مصرف ذرت از حدود 2 میلیون تن به حدود 8 میلیون تن رسیده است تا جایی که سال گذشته میزان واردات ذرت به 6 میلیون تن رسید. این در حالی است که به دلیل آب‌بر بودن تولید ذرت، سیاست ما در حال حاضر تامین ذرت مورد نیاز کشور از طریق واردات است.

سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، چراغ راه تولید و تجارت در حوزه کشاورزی

رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران در این کنفرانس که به غلات و دانه‌های روغنی اختصاص داشت در خصوص ظرفیت‌های ایران در تولید روغن گفت: در ایران حدود 50 واحد روغنکشی با ظرفیت تولید  4.5 میلیون تن وجود دارد. البته ظرفیت تصفیه سالانه روغن بیش از 3.5 میلیون تن است و این کشور بیش از یک میلیون تن روغن خام گیاهی وارد می‌کند که معادل یک سوم از ارزش واردات مواد اولیه غذایی ایران را به خود اختصاص داده است.

وی با اشاره به اینکه مصرف سرانه روغن 18 گیلوگرم در سال است که 90 درصد از کل روغن مصرفی توسط 30 کارخانه تصفیه می‌شود، اضافه کرد: بیش از 90 درصد از روغن مصرفی تا سال گذشته وارداتی بود، اما مطابق با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که چراغ راه برنامه‌های توسعه‌ای و همچنین تولید و تجارت در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی در کشور ماست، تصمیم گرفته شد تا تامین این کالا از طریق واردات دانه‌های روغنی و انجام روغن‌کشی در داخل ایران صورت بگیرد. در واقع توصیه اینجانب به شرکت‌ و بازرگانان خارجی علاقمند آن است که به جای روغن خام به فکر صادرات دانه‌های روغنی باشند. چرا که سیاستی است که ایران هم از آن استقبال می‌کند.

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران درباره دانه‌های روغنی نیز گفت: واردات سویا با 1.5 میلیون تن 70 درصد از کل واردات دانه‌های روغنی را در بر می‌گیرد و واردات دانه‌های افتابگردان در جایگاه دوم و دانه کنجد در جایگاه سوم دانه‌های روغنی وارداتی قرار دارند. اما با توجه به مصرف کنجاله سویا در رژیم غذایی دام و طیور و صنایع دامپروری ایران و هم‌چنین امکانات روغنکشی صنایع ما، استقبال از واردات دانه سویا از دیگر دانه‌ها بیشتر است.